Category: Design Thinking

ตีกรอบทางเลือกให้แคบลง หลังจากที่ได้ลงมือทำแบบฝึกหัดต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น การสำรวจตัวเอง, สร้างเข็มทิศ, ตั้งคำถามเกี่ยวกับมุมมองชีวิตและการทำงาน, จดบันทึกความสุข, เขียนแผนที่ความคิดและแผนโอดีสซีย์แล้ว จะพบว่า เรามีทางเลือกที่น่าสนใจอยู่มากมาย ปัญหาที่ตามมา คือ แล้วเราจะเลือกทางเลือกไหนดี  การมีทางเลือกน้อย สามารถแก้ไขได้ด้วยการลองทำแบบฝึกหัดใหม่ตั้งแต่ต้นเพื่อเพิ่มทางเลือก แต่การมีทางเลือกมากเกินไป อาจทำให้เราเกิดความรู้สึกสับสันและไม่สามารถตัดสินใจเลือกได้เลย มีงานวิจัยชิ้นหนึ่งของศาสตราจารย์ชีนา ไอเยนการ์ นักเศรษฐศาสตร์เชิงจิตวิทยาที่เชี่ยวชาญเรื่องการตัดสินใจ  พบว่า การมีทางเลือกมากเกินไป ทำให้มนุษย์ตัดสินใจได้ยากขึ้น เค้าได้ทดลองสังเกตพฤติกรรมการตัดสินใจซื้อแยมของผู้บริโภคในร้านขายของชำ และค้นพบว่า การมีรสชาติแยมให้ลูกค้าเลือกมากเกินไป จะส่งผลให้ ปริมาณการขายแยมได้ทั้งหมดนั้น ลดน้อยลง เนื่องจากสมองเมื่อเห็นตัวเลือกที่มากเกินไป ความสามารถในการเลือกจะลดลงตามไปด้วย โดยสมองจะเลือกทางเลือกที่สบายที่สุด นั่นคือ การตัดสินใจไม่ซื้อแยม  ดังนั้น อีกหนึ่งขั้นตอนที่เราควรทำในการออกแบบชีวิต คือ การตัดตัวเลือกที่น่าสนใจน้อยที่สุดออกไป เพื่อช่วยให้การตัดสินใจทำได้ง่ายขึ้น เลือกอย่างมีวิจารณญาณ  การตัดสินใจเลือกนั้น เราจะไม่ใช้แค่ทักษะด้านใดด้านหนึ่งเพื่อทำการตัดสินใจ แต่เราจะใช้ความรู้ทั้งด้านสติปัญญา อารมณ์ และสัณชาตญาณร่วมกัน ซึ่งหนึ่งในวิธีที่จะช่วยพัฒนาทักษะในการเข้าถึงความรู้ทางอารมณ์ สัณชาตญาณและจิตวิญญาณ คือ การจดบันทึก สวดมนต์ นั่งสมาธิหรือฝึกโยคะ ซึ่งปัจจุบันเริ่มเป็นที่แพร่หลายในโลกตะวันตกแล้ว สิ่งเหล่านี้จะช่วยให้เราตัดสินใจเลือกอาชีพที่เหมาะกับตัวเราได้ในที่สุด ปล่อยวาง  อีกหนึ่งปัญหา…

เริ่มต้นด้วยการสำรวจตัวเอง แบบฝึกหัดแรกก่อนที่เราจะออกเดินทางไปกับการออกแบบชีวิตนั้น เราต้องรู้ก่อนว่าเรากำลังยืนอยู่ที่จุดไหนและกำลังจะแก้ปัญหาอะไร บิลและเดฟให้เราทำการสำรวจและให้คะแนนตัวเอง (จาก 0 ถึงเต็ม) พร้อมเขียนคำอธิบายสั้นๆ  ในแต่ละหัวข้อ คือ สุขภาพ ทั้งสุขภาพกายและสุขภาพใจ งาน ภารกิจที่เรากำลังทำอยู่ในปัจจุบัน อาจจะมีรายได้หรือไม่มีก็ได้ กิจกรรมสร้างสุข กิจกรรมที่ทำแล้วสนุก เกิดความสุขใจ ความรัก ในทุกรูปแบบไม่ว่าจะเป็นกับพ่อแม่ พี่น้อง เพื่อนร่วมงาน หรือว่าคู่รัก เมื่อเสร็จขั้นตอนนี้แล้ว เราจะเริ่มมองเห็นว่า ชีวิตของเราด้านไหนมีคะแนนอยู่ในเกณฑ์ดี ด้านไหนอยู่ในเกณฑ์ที่มีปัญหา ให้เราถามตัวเองว่าเราอยากจะแก้ไขปัญหาในเรื่องใด  ที่สำคัญ เราต้องพิจารณาว่า ปัญหานั้นเป็น “ปัญหาแรงโน้มถ่วง” รึเปล่า ถ้าใช่ สิ่งที่บิลและเดฟแนะนำ คือ การยอมรับมันซะ เพราะเราไม่สามารถแก้ไขอะไรได้ แต่ถ้ามันเป็นแค่ปัญหาที่แก้ไขได้ยากในทางปฏิบัติหล่ะก็ ขอแค่ลองเริ่มลงมือทำตามขั้นตอนการออกแบบชีวิต ปัญหาที่มีจะเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ดีขึ้นอย่างแน่นอน  สร้างเข็มทิศของตัวเอง ลองจินตนาการว่าเราเดินหลงเข้าไปในป่าโดยที่ไม่มีเข็มทิศ การพยายามหาทางออกจากป่าคงต้องใช้เวลาลองผิดลองถูกอยู่นาน ในทางกลับกัน ถ้าเรามีเข็มทิศ การหาทางออกจะทำได้เร็วขึ้น ชีวิตก็เช่นกัน การมีเข็มทิศนั้น จะช่วยชี้บอกทิศทางที่ถูกต้อง ทำให้เราเดินทางไปถึงเป้าหมายที่แท้จริงได้โดยเสียเวลาลองผิดลองถูกน้อยที่สุด  ตั้งคำถาม หนึ่งในวิธีการคิดอย่างนักออกแบบคือ การเรียนรู้ที่จะตั้งคำถามเพื่อปรับมุมมอง บิลและเดฟได้ให้แบบฝึกหัดในการสร้างเข็มทิศของตัวเอง โดยให้เราตั้งคำถามแล้วเขียนบรรยายคำตอบ…

บทความนี้จะสรุปเนื้อหาที่น่าสนใจจากหนังสือ Designing Your Life ที่ส่วนตัวคิดว่าลองทำตามได้ง่าย ได้ผลจริง โดยสรุปเนื้อหามาทั้งหมด 4 ตอน สำหรับใครอยากอ่านเนื้อหาแบบเต็มๆ ลองไปหาซื้อหนังสือได้ ตามร้านหนังสือชั้นนำทั่วไป ภาษาอ่านง่าย เนื้อหาน่าติดตาม สนนราคาอยู่ที่เล่มละ 295 บาทเท่านั้น หรือถ้าใครขี้เกียจอ่านเล่มเต็ม ติดตามอ่านกับเราในโพสนี้ได้เลยค่าาา คำถามที่ไม่มีคำตอบ คุณเป็นคนหนึ่งหรือไม่ ที่เคยตั้งคำถามกับตัวเองว่า ทุกวันนี้เราใช้ชีวิตอยู่ไปเพื่ออะไร งานที่เราทำอยู่นั้น แท้จริงแล้วใช่สิ่งที่เราชอบรึเปล่า เราอยากใช้ชีวิตแบบไหน งานที่เราชอบเป็นยังไงกันแน่ เราเองก็เป็นหนึ่งคนที่ไม่สามารถหาคำตอบให้คำถามเหล่านี้ได้เช่นกัน หลายครั้งรู้สึกว่างานที่ทำอยู่ในปัจจุบันไม่ได้ Spark joy ให้กับเราสักเท่าไหร่ รู้แค่ว่ามันสร้างรายได้ที่ดีให้เราเท่านั้นเอง แต่ลึกๆแล้วยังมีคำถามที่ติดอยู่ในใจเสมอ นั่นคือ เรามีความสุขกับงานที่ทำอยู่หรือเปล่า  บางคนอาจติดกับดักอยู่กับงานปัจจุบัน เพราะเค้าเหล่านั้นเลือกเส้นทางเดิน ตามการตัดสินใจของเด็กวัย 17 ปี เมื่อหลายสิบปีก่อนที่ยังอ่อนประสบการณ์ และไม่รู้ว่าแท้ที่จริงแล้วตัวเองชอบอะไรกันแน่ เราจะปล่อยให้ตัวเราในวัยเด็กเป็นคนกำหนดทิศทางชีวิตทั้งชีวิตของเราจริงๆหรอ หนังสือเล่มนี้จึงชวนให้เรามาลองทบทวนตัวเอง ค้นหาความชอบหรือความสนใจที่แฝงอยู่ในตัวเราเพื่อออกแบบชีวิตในฝันให้เป็นจริง Designing Your Life คู่มือออกแบบชีวิตด้วย Design Thinking ได้รับการแปลเป็นภาษาไทยโดยคุณ เมย์ ศรีพัฒนากุล…